Vita gazette – ABD, NATO ve AB’den oluşan Transatlantik üçgen, Soğuk Savaş dönemindeki “birlikte hareket etme” politikasına geri döndü. Ekonomik yaptırım kararlarını peş peşe açıklayan üçlü ittifak, Rusya’yı siyasi, sosyal ve kültürel olarak da “uluslararası sistemden dışlama, yalnızlaştırma, itibarsızlaştırma” stratejisi izlemeye başladı. Rusya’ya ilk siyasi yaptırım, üyesi olduğu Avrupa Konseyi’nden geldi. Örgütten çıkarılmadı ama üyeliği geçici olarak askıya alndı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Savunma Bakanı Sergey Lavrov Şoygu da yaptırım listesine eklendi. Avrupa Yayıncılık Birliği, “Rusya katılırsa prestijimiz zedelenir” gerekçesiyle Rusya’nın Eurovision şarkı yarışmasına bu yıl katılmasına izin vermeyeceklerini açıkladı. Rusya,spor etkinliklerinden de dışlandı.

Rusya’ya karşı birlikte hareket eden ABD, NATO ve AB’nin yaptırım rüzgarları genişleyerek ilerliyor. İngiltere, Kanada, Norveç, Güney Kore, Japonya ve Avustralya gibi ülkeler de üçlü ittifakın yanında yer alıyor. Alınan kararlar şöyle sıralanıyor:

Siyasi yaptırım

– Rusya’nın Avrupa Konseyi üyeliği askıya alındı. (Avrupa Konseyi, kurulduğu 1949’dan bu yana ilk defa bir üye devlet hakkında bu yönde karar alıyor) Rusya bugünden itibaren Avrupa Konseyi’nin ana karar organı Bakanlar Komitesi’nde temsil edilemeyecek ve üyesi olduğu teşkilatın karar mekanizmasında yer alamayacak. (Rusya adına AİHM’e seçilen hakimin mahkeme üyeliği sürüyor) Konsey bildirisinde temsil hakkının askıya alınmasının geçici bir önlem olduğu belirtildi.

– Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Savunma Bakanı Sergey Şoygu yaptırım listesine alndı. Mal varlıkları donduruldu. Seyahat yasağı getirildi.

– Rus kamu kuruluşları AB finansmanlarından faydalanamayacak

– Rus diplomat ve iş insanları AB ülkelerine ayrıcalıklı olarak giremeycek.

Ekonomi ve finans dünyası

– Rusya’nın sermaye piyasalarına, elektronik ve yazılım teknolojisine erişimi sınırlandırıldı.

– Rusya’ya uzay endüstrisi ekipmanı ve yedek parçası ihracatı yasaklandı.

– Rus hava yollarına, uçak yedek parça ve ekipman satışı yasaklandı.

– Petrolün rafine edilmesi için gerekli ekipmanların gönderilmesi yasaklandı.

– Savunma alanı da dahil olmak üzere kamuya ait önemli şirketlere ciddi yaptırımlar uygulanacak.

– Rus uyruklular AB bankalarına, ‘100 bin euro’dan fazla para yatıramayacak.

Eurovision

İzlanda, Finlandiya, Norveç ve Hollanda’nın, “Rusya Eurovision’dan çıkarılsın” çağrısına yanıt geldi. Avrupa Yayın Birliği (EBU) Rusya’nın, Ukrayna’ya yönelik saldırıları nedeniyle Eurovision Şarkı Yarışması’na bu yıl katılamayacağı nıaçıklandı. EBU, bu kararın Rusya’nın Ukrayna’a müdahalesi nedeniyle alındığını belirterek, yazılı açıklamasında, “Rusya’nın bu yılki yarışmaya dahil edilmesi, yarışmanın itibarını zedeleyebilir.” Görüşlerini dile getirdi.   

Spor

UEFA Şampiyonlar Ligi finali St. Petersburg şehrinden alınarak Paris’e verildi.

Formula 1 yönetimi, Rusya Grand-Prix’sini 2022 takviminden çıkardı.

Swift çatlağı!

Ancak AB üyeleri, Rusya’nın, kısaca SWIFT (Dünya Bankalararası Finansal İletişim Topluluğu) olarak bilinen ve dünyadaki tüm bankalar arasında elektronik fon (para) transferi standardı sağlayan sistemden çıkarılması konusunda aralarında anlaşamadı. Rusya’nın dünya ile ticaretini vuracak bu hamle için Ukrayna’nın AB’ye yaptığı çağrı yanıtsız kaldı. Başta Almanya olmak üzere birçok AB ülkesi bu önlemin ileri bir tarihe bırakılmasını istedi. Almanya, İtalya, Macaristan, Letonya ve Kıbrıs gibi ülkeler Rusya’dan doğal gaz ve diğer hammaddelerin tedariğinde yaşayanacak sorunlar nedeniyle SWIFT yaptırımına karşı çıktı. Ama Beyaz Saray Swift yaptırımı seçeneğinin halen masada olduğunu açıkladı.

Beyaz Saray

Amerika, Avrupalı müttefiklerin kararıyla uyumlu olarak Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’e ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’a uygulanan yaptırımlara katılma kararı aldı. (Gün içinde AB ülkeleri ve İngiltere, Putin ve Lavrov’un Avrupa’daki tüm mal varlıklarını dondurmayı kabul etmişti.) ABD, Perşembe günü Rusya’nın en büyük iki bankasına ve Rus elitlere yaptırım kararı almıştı. Çarşamba günü Rusya’nın Kuzey Akım 2 boru hattını inşa eden şirkete ve Salı günü yine bazı Rus bankaları ve elitlerine yaptırım kararını açıklanmıştı.

NATO ve 5. Madde!

Transatlantik ittifakın NATO ayağı, örgütün doğu kısmında ek kara,  hava ve deniz savunma güçlerini yerleştirdi. Polonya ve Romanya üzerinden Ukrayna’nın silahlandırılacağını, doğu kısmına ilave savunma gücü takviyesi yapılacağını, gerektiğinde İttifakın Acil Kuvvetler Gücü’nın sınırlardaki üye ülkelere yerleştirileceğini açıklayan örgüt, NATO’nun 5. maddesine sonuna kadar bağlı olduğunu bildirdi. NATO’nun 5. maddesi, 30 NATO ülkesinden birine yönelik savaş tehdidinin, tüm pakt üyesi ülkelere gelmiş olması anlamına geliyor. NATO Liderler Zirvesi’nin ardından açıklama yapan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg da siber saldırıların da 5. maddeyi devreye sokabileceklerini söyledi. (ABD Başkanı Joe Biden’ın sonuna kadar sadık kalacaklarını’ beyan ettiği NATO’nun 5’inci maddesi daha önce NATO tarihinde ilk ve tek kez 2001’deki 11 Eylül saldırılarından sonra uygulanmıştı…)

İngiltere

İngiltere’nin yaptırımları, büyük Rus bankalarını, 5 Rus oligarkını, 100’den fazla şirket ve kişiyi hedef alıyor. Tüm büyük Rus bankalarının varlıkları dondurulacak. VTB Bank’ın tüm varlıkları hemen dondurulacak. Rus havayolu şirketi Aeroflot’un faaliyetlerine son verilecek. Belarus’a da benzer ekonomik yaptırımlar uygulanacak.