Menu
Le notizie dall’Italia.
Augustus’un Tatili
Andira Vitale
Roma İmparatoru Augustus’un İtalyanlara hediye ettiği, kökenleri Paganlara kadar giden Ferragosto ‘Augustus’un tatili’ milattan önce başlayan ışıltılı yolculuğunu sürdürüyor.
Ağustos ayında en az bir kez İtalya’ya seyahat etmiş olanlar, İtalyanların bu ay tatile çıkmayı sevdiklerini ve tarihler ayın 15’ini gösterdiğinde, akrabaları ve arkadaşlarıyla yemekli partilerle “Ferragosto”yu kutladıklarını bilir. Ama İtalyan halkının bir parçası olan bu festivalin kökeni ve anlamı nereden geliyor?
Ferragosto bayramının adı, Ağustos ayının adını aldığı ilk Roma imparatoru Octavian Augustus’un onuruna, Latince Augusti’den (Augustus’un geri kalanı) türemiştir. Doğduğu günden beri de siyasal, sosyal ve dinsel motiflerle süslü, zamansız bir yıldız olarak parlayışını sürdürüyor. Bugün Ferragosto’nun İtalyanlar için iki ayrı önemi var. Birincisi Meryem Ana’nın 15 Ağustos’ta göğe yükseldiği Katolik inancından, diğeri İmparator Augustus’un halkına hediye ettiği toplumsal dinlenme döneminden kaynaklanıyor.
Ferragosto’nun yaz aylarında yapılan şenlikleri kanatları altına alarak, insanlık tarihi hikayesini yazmaya devam ettiğini düşündüğümüzde kökenleri Paganlara kadar giden bir festivalden bahsediyoruz. Eski dönemlerde kadınların başkanlık ettiği doğurganlık tanrılarına kan kurban etmek adettendi. Bu kurban genellikle bir hayvan ya da insan olurdu. Yani eski insanlar güneş ve hava ile ilgili bir şeylerin ters gidebileceği korkusuyla korkunç ayinler düzenliyordu. Amaç, atalarımızın doğa olaylarından sorumlu tuttuğu gizemli, kaprisli tanrıları yatıştırmak, bolluk, bereket ve hayatın devamına yönelik istekleri onlara ulaştırmaktı. Uygarlık geliştikçe, törenler de ciddi pazarlık ve yatıştırma törenlerinden şükran kutlamalarına dönüştü.
Vinalia Rustica
Mesela şimdiki özellikleri Yunan tanrıçası Afrodit’e atfedilen aşk ve güzellik tanrıçası Venüs’ün başlangıçta bahçeler ve meyvelerle ilişkili olduğu düşünülüyordu. Bu nedenle baharın ve bereketin başlangıcı Nisan ayından başlayarak üzüm hasadına ve şaraba yönelik şenlikler yapılırdı. 19 Ağustos’ta gerçekleştirilen Vinalia Rustica ise tanrıça Venüs’ün bilinen en eski şarap festivaliydi. Bu festivallerde hasadın bolluğu ve şarabın lezzeti için dualar edilir, kurbanlar verilir, şükran bildirmek için şenlikler yapılırdı.
Diana Festivali
Roma mitolojisinde Artemis’e denk gelen Diana ise Roma mitolojisinde ayın, avcılığın, kız çocukların ve doğumun ‘bakire’ tanrıçasıydı. Meşale ya da Nemoralia olarak da bilinen Diane Festivali 13-15 Ağustos tarihleri arasında kutlanıyordu. Önce Nemi Gölü’ndeki Diana Tapınağı’nda kutlanan bu festival kısa süre sonra her yerde kutlanmaya başlamış. Gölün çevresinde bir duvara birbirine dolanmış birçok tel parçası asılır ve tabletler Tanrıça’ya hediye edilirmiş. Tanrıça’ya sunulan adaklar arasında ağaçlara bağlanan yazılı mesajlar, vücudun hastalıklı olan kısmını gösteren pişmiş topraktan heykelcikler, çocuklu annelerin resimleri ve tanrıçanın sembollerinden geyik heykelleri yer alırmış. Özellikle ay yükseldiğinde, meşaleler eşliğinde tanrıça Diana’ya sessiz dilekler iletilirmiş. Duyulmasa da bu dileklerin ortak yanı üremeden, bolluğa, sağlığa ve yeniden doğuşa uzanan isteklermiş…
Consualia Festival
Consualia ise hasat edilmiş ve depolanmış tahıl tanrısı Consus onuruna düzenlenen eski bir Roma festivaliydi. Efsaneye göre Romanın tahıl ve tahıl depolalarının koruyucu Consus’tu. Sembolü buğday tohumudur. Adı muhtemelen “ekmek veya dikmek” anlamına gelen Latince conserere’den türemişti. Kutsal hayvanı katırdı. Sunağı, Roma’daki Circus Maximus’ta yeraltına gömülüydü ve sadece şenlik, tatil dönemlerinde çıkarılıyordu. Sunağının yeraltında gömülü olması onu alt alemlerin gizli bir tanrısı yapıyordu. 21 Ağustos ve 15 Aralık tarihlerinde Consus’a adanmış iki festival düzenlenirdi. Bu günlerde atların ve katırların çalışması yasaktı. Yarışlara katılanlar da dahil çiçeklerle süslenir ve kutlamalara getirilirlerdi. O gün at ve araba yarışları yapılır, kurbanları tüketen alevlere içkiler dökülürdü. Amaç tanrı Cosmos’u memnun etmek ve ahırı buğdayla doldurmaktı.
Feriae Augusti
MÖ 18’de Senato’nun, İmparator Augustus’u saygıdeğer ve kutsal ilan etmesi festivallerde yeni bir dönüm noktası oluyordu. Onurlandurulan Augustus bu vesileyle hasat döneminde yorulan halkına dinlenmeleri için tatil dönemi hediye ediyordu. Ama bunu yaparken Vinalia Rustica, Diana ya da Nemoralia ve Consualia gibi festivalleri birleştiriyor, Feriae Augusti’yi ilan ediyordu. 15 Ağustos’ta başlayan Ferragosto şenliklerinde çiçeklerle süslenmiş binek hayvanları ve yarışlar başı çekiyordu. Halen Ağustos ayında Siena’da düzenlenen Palio yarışları Antik Roma’da başlayan bu geleneğin devamıdır.
Ferragosto zamanla halkın isteklerini isteklerini dile getirme dönemine de dönüşüyordu. İşçiler, hizmetçiler, efendilerine ve patronlarına dileklerini bayram dönemlerinde iletiyor, karşılığında bahşiş olarak para ya da mal alıyorlardı.
Faşist dönem Ferragosto dönemine bir başka renk katıyordu. Bu dönemde alt gelir gruplarının deniz, dağ ve kaplıcalara gidebilmeleri için ucuz seyahat paketleri düzenleniyordu. Bu gezilere özel ekspres trenler seferlere konuluyordu. Ferragosto döneminde talep o kadar artıyordu ki trenler, ‘Ferragosto Trenleri’ olaran anılmaya başlıyordu. Ve şehir dışına seyahat, Ağustos tatilinin giderek daha karakteristik bir unsuru haline geliyordu.
Ekonomik kriz ve iç göç de Ferragosto’nun karakterini güçlendiren bir olgu oldu. Güneyden kuzeydeki sanayi şehirlerine, küçük kasabalardan büyük şehirlere yaşanan iş göçü nedeniyle birçok İtalyan işçi Ağustos ayını memleketlerine dönmek için bir fırsat olarak gördü.
İtalyan nüfusunun refahındaki artış ve değişen turizm kültürü, birçok aileyi yaz sezonunda seyahat etmeye, İtalya’nın geri kalanındaki ve dünyanın dört bir yanındaki yerleri ziyaret etmek için bir fırsat olmaya başladı. Bu, Ferragosto’yu birçokları için bir başlangıç noktası yaptı. Bugün hala kurumsallaşmış büyüsünü sürdürüyor. 15 Ağustos’ta İtalyanlar, doğanın onlara sunduğu eşsiz armağanlardan ve efsanelerden en iyi şekilde yararlanıyorlar… Feriae Augusti ile tarihsel hikayelerini sürdürüyorlar…
