Haberler : Haftalık kısa dünya turu
Vita gazette – ABD’den NATO’ya ve AB’ye, Rusya’dan, Çin’e ve Pasifiklere… Enerjiden silahlanmaya ve açlığa… Kültür ve sanattan tarihe… Doğal afetlerden yeni keşiflere ve teknolojiye… Tarihe kaydedilen önemli notlar… (27 Haziran-3 Temmuz 2022)
Uluslararası ilişkiler ve stratejiler
AB-Avrupa Birliği’nin dış ilişkiler ve güvenlik politikası için Josep Borrell, önemli kararların alınmasını engelleyen oybirliği ilkesinden vazgeçilmesi gerektiğini söyledi. (27 Haziran)
Rusya-Kanada-USA-EU-NATO-Ukrayna: Rusya Dışişleri Bakanlığı, aralarında siyasi yetkililerin de bulunduğu 43 Kanada vatandaşının ülkeye girişine yasak getirildiğini bildirdi. (27 Haziran)
Rusya – Yunanistan – ABD – AB – NATO – Ukrayna – Çin : Moskova Büyükelçiliği’nde görevli 8 diplomat “istenmeyen kişi” ilan edildi. Ve bu diplomatların 8 gün içinde ülkeyi terk etmeleri istendi. (27 Haziran)
Yaptırımlar – Amerika – Rusya: ABD Hazine Bakanlığı, Rusya’dan ABD’ye altın ithalatına yasak getirildiğini ve Rus savunma sektöründe faaliyet gösteren yaklaşık 100 kişi ve kuruma yaptırım uygulandığını duyurdu. (28 Haziran)
ABD – İngiltere – NATO – AB – İsveç – Finlandiya: NATO ülkelerinin liderleri, İsveç ve Finlandiya’yı ittifaka katılmaya davet etme kararı aldı ve katılım protokollerini imzalama konusunda uzlaştı. (29 Haziran)
ABD – NATO – İngiltere – AB – Rusya – Çin: İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılım sürecini değerlendiren Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, “Madrid Zirvesi NATO’nun Rusya’yı agresif bir şekilde kuşatma politikasını güçlendiriyor” dedi. Ve “NATO’nun Doğu Avrupa’da güçlenmesine karşı adımlar atacağız” dedi. (29 Haziran)
Yaptırımlar – Rusya – İngiltere: Rusya’ya yönelik yaptırımlardan ölmüş ya da halen hayatta olan yazarlar ve sanatçılar değil Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yakın çevresi de etkileniyor. İngiltere, Putin’in kuzeni Anna Tsivileva ve Rusya’nın en zengin ikinci ismi aynı zamanda Putin’in önemli destekçilerinden Vladimir Potani de yaptırımlar listesine aldı. (29 Haziran)
Rusya – ABD – NATO – EU: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “NATO’nun sınırlarımızın yakın çevresinde, özellikle Baltık Devletleri ve Polonya’daki faaliyetlerinden ciddi şekilde endişe duyuyoruz” dedi. (30 Haziran)
Silahlanma – İngiltere – ABD – NATO – AB – Ukrayna: İngiltere, Ukrayna’ya 1 milyar sterlin ek askeri destek sağlayacak. Bununla İngiltere’nin savaşın başladığı tarihten bu yana Ukrayna’ya yaptığı toplam askeri yardım 2,3 milyar sterline ulaşacak. (30 Haziran)
Çin – Rusya – ABD – NATO – EU: Çin’den G7 Zirvesi’ne tepki: Soğuk Savaş zihniyeti ile hareket ediyorlar. (30 Haziran)
ABD – NATO – AB – Türkiye – Finlandiya – İsveç – Rusya: Türkiye’de İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerine ‘hayır’ diyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Madrid’de ‘evet’ dedi. Ülkeler arasında anlaşma mutabakatı imzalandı. (30 Haziran)
Rusya – ABD – NATO – AB – İsveç – Finlandiya: Putin, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üye olmalarının kendilerini endişelendirmediğini belirterek, “Bu ülkelere NATO üsleri konuşlanırsa yanıt vereceğiz” dedi. (30 Haziran)
ABD – NATO -AB- Rusya – Çin: NATO liderlerinin Madrid Zirvesi’nde kabul ettiği yeni Stratejik Konsept belgesinde Çin ilk defa tehdit unsuru olarak anılırken, stratejik ortak sayılan Rusya ise bu kez “en önemli ve doğrudan tehdit” olarak sınıflandırıldı. (29 Haziran)
Çin – Rusya – ABD – NATO – AB – İngiltere: Çin, NATO’ya Ukrayna krizini bahane ederek blok çatışmasını körüklememe çağrısı yaptı. (29 Haziran)
Polonya – Belarus – Polonya’nın göçmenlerin geçişini engellemek ve güvenlik için Belarus sınırına inşa ettiği çelik duvar tamamlandı. (30 Haziran)
ABD – NATO – AB – Türkiye – Finlandiya – İsveç – Rusya: İsveç ve Finlandiya’nın Türkiye’ye katılımına “hayır” diyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Madrid’de “evet” dedi. Ülkeler arasında mutabakat zaptı imzalandı. (30 Haziran)
Rusya – ABD – NATO – AB – İsveç – Finlandiya: Putin, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılımının kendilerini endişelendirmediğini belirterek, “Bu ülkelerde NATO üsleri konuşlandırılırsa karşılık vereceğiz” açıklamasını yaptı. (30 Haziran)
Afrika – Kazakistan: Kazakistan, BM Barış Gücü misyonu kapsamında Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo, Mali ve Lübnan’a 430 asker gönderiyor. (30 Haziran)
Yaptırımlar – Bulgaristan – Rusya: İstifa eden Bulgaristan hükümetinin Başbakanı Kiril Petkov’un Rusya’nın Sofya Büyükelçiliği’nde görev yapan 70 diplomatı sınır dışı etmesinden sonra iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler kopma noktasına geldi. (1 Temmuz)
Rusya – ABD – NATO – AB – AB – Kanada: Rusya’dan G-7 liderlerine yanıt: Bavyera’daki G7 zirvesi toplantısında İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Rusya Devlet Başkanı Putin’e atıfta bulunarak ceketlerini çıkarıp çıkaramayacaklarını veya daha fazla soyunup soyunamayacaklarını sormuştu. Kanada Başbakanı Justin Trudeau ise Johnson’a “Yarı çıplak ata binelim. Hepimiz Putin’den daha güçlü olduğumuzu kanıtlamalıyız” yanıtını vermişti. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de “Ah evet. Ata binmek daha iyidir” sözleriyle bu sohbete katılmıştı. Rusya Devlet Başkanı Putin’den bu görüşlere tavsiye geldi: “Bellerine kadar soyunmayı düşündüler mi bilmiyorum ama yine de iğrenç bir görüntü olacağını düşünüyorum.” İyi görünmenin kolay olmadığını kaydeden Putin, liderlere şu tavsiyede bulundu: “Alkol ve diğer kötü alışkanlıklardan uzak durmanız, egzersiz ve spor yapmanız gerekiyor.” Guardian gazetesi ise Putin’in Rus yazar Aleksandr Puşkin’in sözlerine atıfta bulunduğu sözleriyle resimlerini yayınladı: “İnsan hala bir aksiyon adamı olabilir ve tırnaklarının güzelliğine bakabilir.” (1 Temmuz)
Çin – Pakistan: Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nun ilk hidroelektrik santrali faaliyete başladı. Çin’in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ni, Pakistan’ı kuzeydoğu-güneybatı yönünde katederek, Gwadar ve Karaçi limanlarıyla Umman Denizi’ne bağlamayı amaçlayan “Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru” projesi, Pekin’in Kuşak ve Yol Girişimi’nin kalbinde yer alıyor. Proje kapsamında kara yolu projeleri, enerji santralleri, liman ve serbest bölge inşaatları yürütülüyor. Projelerin Pakistan’ı Çin imalat ürünlerinin dünyaya taşınması konusunda kilit bir lojistik üs haline getirmesi hedefleniyor. (2 Temmuz)
Çin – Amerika: Çin ve Amerika arasındaki gerilim, Tayvan üzerinden giderek artıyor. ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley, Çin’in Tayvan’a saldırma kabiliyetini açıkça geliştirdiğini söyledi.Çin, Tayvan’ın bağımsızlığını tanımıyor ve gerekirse silah zoruyla Çin’in bir parçası haline gelmesi gerektiğini savunuyor. ABD’yi Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemekle itham eden Çin ise, böylesi bir girişime sert bir karşılık vereceklerini belirtiyor. Çin Tayvan’ın hava sahası sınırlarına çok sayıda savaş uçağı gönderirken ABD de Tayvan karasularına donanmasını yönlendirdi. (3 Temmuz)
Tayvan – Endonezya – Güney Kore – Bangkok: Amerika’nın yakın müttefiki Tayvan’a karşı diğer ülkelerden uyuşturucu uyarısı geldi. Endonezya, Güney Kore ve Japonya’nın Bangkok büyükelçiliklerinden yayımlanan yazılı açıklamada, bu ülkelere esrar taşıyan Tayland vatandaşlarının hapis cezası, para cezası hatta ölüm cezasıyla karşı karşıya kalabileceği bildirildi. Tayvan, 9 Haziranda esrar yetiştirmeyi ve bulundurmayı yasal hale getirerek, Asya’da esrarı suç olmaktan çıkaran ilk ülke olmuştu. (3 Temmuz)
Kuzey Kore – ABD: Kuzey Kore, Madrid’de yapılan NATO Zirvesi’nde ABD Güney Kore ve Japonya arasında yapılan 3’lü toplantıya ve askeri iş birliğine tepki gösterdi. Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Kuzey Kore’nin egemenliğini ve çıkarlarını savunacağı bildirildi. Ve “Kore Yarımadası’nın ve dünya güvenliğinin hızla kötüye gitmesine karşı mücadele etmek için ülkenin savunma kapasitesini acil şekilde geliştirmek gerekmektedir” ifadesi kullanıldı. (3 Temmuz)
Kuzey Kore – ABD – Japonya – Güney Kore: Kuzey Kore, Madrid’de yapılan NATO Zirvesi’nde ABD, Güney Kore ve Japonya arasında yapılan 3’lü toplantıya ve askeri iş birliğine tepki gösterdi. Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Kuzey Kore’nin egemenliğini ve çıkarlarını savunacağı bildirildi. Ve “Kore Yarımadası’nın ve dünya güvenliğinin hızla kötüye gitmesine karşı mücadele etmek için ülkenin savunma kapasitesini acil şekilde geliştirmek gerekmektedir” ifadesi kullanıldı. (3 Temmuz)
Silahlanma – Avustralya – Ukrayna: Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Avustralya’nın Ukrayna’ya 34 ek zırhlı araç, 14 zırhlı askeri araç, 20 Bushmaster yardımında bulunacağını açıkladı. (3 Temmuz)
Yaptırımlar – Avustralya – Rusya: Amerika’dan sonra Avustralya da Rusya’dan altın ithalatını yasaklama kararı aldı. Avustralya’nın 16 Rus bakan ve oligarklara daha yaptırım ve seyahat yasağı uygulanacağı bildirildi. Avustralya tarafından yaptırım uygulanan toplam Rus sayısının 843’e ulaşacağı kaydedildi. (3 Temmuz)
Terör – Nijerya: Terör örgütü Boko Haram’ın 26 Haziran ve 2 Temmuz tarihleri arasında ülkenin çeşitli yerlerine düzenlediği silahlı saldırılarda, yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti. Çok sayıda kişi yaralandı ve kaçırıldı. Nijerya’da 2000’li yılların başından beri varlık gösteren terör örgütü Boko Haram’ın 2009’dan bu yana düzenlediği terör eylemlerinde 20 binden fazla kişi öldü. Örgüt, 2015’ten bu yana ülkenin sınır komşuları Kamerun, Çad ve Nijer’de de saldırılar gerçekleştirdi. (3 Temmuz)
Terör – Danimarka – Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da bulunan Field’s isimli AVM’ye silahlı saldırı düzenlendi. 3 kişi hayatını kaybetti. (3 Temmuz)
Siyaset – Seçimler
Bulgaristan: Parlamentodan güvenoyu alamayan Başbakan Kiril Petkov, kabinesinin istifa mektubunu Cumhurbaşkanlığı’na sundu. (27 Haziran)
İsrail – 1 Kasım 2022’de erken seçime gitme kararı aldı. (30 Haziran)
AB – Çekya, Avrupa Birliği (AB) dönem başkanlığını 1 Temmuz’dan itibaren Fransa’dan devraldı. (1 Temmuz)
Küresel ısınma – İklim değişikliği
Japonya: Başkent Tokyo’da aşırı sıcaklar nedeniyle 17 kişi hayatını kaybetti. Tokyo ve çevresinde 1951 yılından bu yana görülen en kısa yağışlı mevsimin yaşanarak kentte rekor sıcaklıkların etkili olmasının ardından can kayıpları artıyor. (1 Temmuz)
Singapore: l’agenzia nazionale per l’acqua di Singapore e il produttore di birra locale Brewerkz hanno collaborato per far luce sulla crescente siccità e minaccia di inondazioni nelle risorse di acqua dolce del mondo.Brewerkz è passato alla produzione di birra riciclando le acque reflue. Le birre prodotte vengono purificate da batteri e virus filtrandoli con luce ultravioletta. Pertanto, le birre soddisfano le linee guida dell’Organizzazione mondiale della sanità. (1 luglio)
İtalya: İtalya Alpleri’nde Trentino ve Veneto bölgeleri arasında yer alan Marmolada Dağı’nda buzul parçası koptu. 6 kişi hayatını kaybetti, 8 kişi de yaralandı. Marmolada’da son günlerde yaklaşık 10 derecelik anormal bir sıcaklık artışı olmuştu. (3 Temmuz)
Sağlık
Covid-19: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Covid-19 vakalarının 110 ülkede artış gösterdiğine dikkati çekerek, salgının bitmediği uyarısında bulundu. (29 Haziran)
Covid-19 – Avustralya: Ülkede vakalar artıyor. Covid-19 kaynaklı ölüm sayısı 10 bini aştı. Son resmi rakama göre geçtiğimiz pazar günü 30 ölüm daha gerçekleşti. (3 Temmuz)
Maymun Çiçeği virüsü : Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölge Koordinatörü Dr. Hans Kluge, Maymun çiçeği vakalarının son 2 hafta içinde Avrupa’da üçe katlandığını açıkladı. Tüm dünyadaki vakaların yüzde 90’ının Avrupa’da olduğunu dikkat çeken Dr Kluge, kıta genelinde vakaların 4 bin 500’ü aştığını kaydetti Kluge “Şimdiye kadar bildirilen vakaların yüzde 99’u erkekti ve hakkında bilgi sahibi olduğumuz kişilerin çoğunluğu erkeklerle cinsel birliktelik yaşayan erkeklerdi. Bununla birlikte, hane halkı üyeleri, heteroseksüel temaslar ve cinsel olmayan temasların yanı sıra çocuklar arasında da az sayıda vaka bildirilmiştir” diye konuştu. (3 Temmuz)
Doğal Felaketler
Hindistan – Manipur eyaletinde 30 Haziran’da meydana gelen heyelanda hayatını kaybedenlerin sayısı 42’ye yükseldi. Halen onlarca kişi aranıyor… (3 Temmuz)
İnsan hakları
ABD’de kadınlar, Yüksek Mahkeme’nin kürtaj kararına karşı sosyal medyadan “seks grevi” akımı başlattı. “Kürtaj yoksa seks de yok” sloganıyla tepkilerini gösteren kadınlara destek büyük. (30 Haziran)
ABD – ABD’nin Ohio eyaletinde, polisin siyahi genci 60 kurşunla öldürmesinin ardından hafta sonu düzenlenecek 4 Temmuz Bağımsızlık Günü kutlamaları iptal edildi. (2 Temmuz)
Amerika – Ohio eyaletinde istismara uğrayan 10 yaşındaki çocuğun kürtaj olmasına izin verilmedi. Geçtiğimiz ay yüksek mahkeme, kürtaj hakkını anayasal hak olmaktan çıkarmış, karar yoğun tepkilere neden olmuştu… (3 Temmuz)
Keşif
Filipinler – Dünyanın en derin gemi batığı olarak kayıtlara geçen, USS Samuel B. Roberts savaş gemisi Filipin Denizi’nde bulundu. Kaşif Victor Vescovo ve sonar uzmanı Jeremie Morizet 2. Dünya Savaşında ABD Donanması saflarında savaşan ve 1944 yılının Ekim ayında batan “Sammy B” lakaplı USS Samuel B. Roberts savaş gemisini, 6 bin 895 metrelik derinlikte buldular. (28 Haziran)
İngiltere: Kew Kraliyet Botanik Bahçesi’nde yeni nilüfer türü tespit edildi. Nilüfer çiçeğine, Amazon nehir sistemine uzanan kökeni nedeniyle “Victoria Boliviana” ismi verildi. Kayıtlara farklı isimle yazıldığı için 177 yıldır fark edilmeyen çiçeğin, 3 metreden fazla büyüyebilen yaprakları bulunuyor. Ve yapraklar sadece geceleri açıyor. (2 Temmuz)
Kültür – Sanat
Almanya – Nijerya – Nijerya ve Almanya anlaştı. İki ülke arasında, Almanya’nın 125 yıllık 1130 bronz heykeli iade edeceğine dair anlaşma imzalandı. (2 Temmuz)
Gelenek
Meksika – San Pedro Huamelula kasabasının Belediye Başkanı, geleneğe uyarak Victor Hugo Sosa Garcia bir timsahla evlendi. San Pedro Huamelula kasabasında 1789 yılından bu yana gerçekleştirilen geleneğe göre yerli halkın lideri, küçük prenses olarak adlandırılan ve kutsal olarak kabul edilen bir cins timsah ile evlendiriliyor. Yerli halk, bu gelenek sayesinde bolluk ve refaha kavuşacaklarına inanıyor. Müzik ve danslar eşliğinde düzenlenen törende timsah Prenses Alicia Rubi’ye beyaz gelinlik giydirildi. (29 Haziran)
Condividi: