Menu
Le notizie dall’Italia.
Haberler : Haftalık kısa dünya turu
Vita gazette – ABD’den NATO’ya ve AB’ye, Rusya’dan, Çin’e ve Pasifiklere… Enerjiden silahlanmaya ve açlığa… Kültür ve sanattan tarihe… Doğal afetlerden yeni keşiflere ve teknolojiye… Tarihe kaydedilen önemli notlar… (11– 18 Temmuz 2022)
Uluslararası ilişkiler ve stratejiler
Savaş – Hollanda – Ukrayna – Rusya: Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Ukrayna’yı ziyaretinde “ Yardımlar durmayacak” dedi. Hollanda Savunma Bakanı Kajsa Ollongren, geçen hafta parlamentoya yolladığı mektupta bugüne kadar ülkesinin Ukrayna’ya yaptığı yardımların toplamının 172,7 milyon avro değerinde olduğunu belirtmişti. (11 Temmuz)
Rusya – Ukrayna: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, tüm Ukrayna vatandaşlarının Rusya vatandaşlığı almasını kolaylaştıran kararnameyi imzaladı. (12 Temmuz)
Avustralya- Pasifik Adaları: Pasifik Adaları Forumu’na katılan Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong, bölge ülkelerinin ABD-Çin rekabeti, Kovid-19 salgını ve iklim krizi gibi sorunlarla birlikte mücadele etmesi gerektiğini vurguladı. Ada ülkesi Kiribati ise, Pasifik Adaları Forumu’ndan çekildiğini duyurmuştu. Kiribati’nin bu kararı, Çin’in bölgede etkisini giderek artırdığının işareti olarak görülüyor. (12 Temmuz)
Savaş – AB – Ukrayna – Rusya: Avrupa Birliği (AB), Ukrayna’ya ek 1 milyar avroluk desteği onayladı. Böylece AB’nin Ukrayna’ya yaptığı yardım 2,2 milyar avroya ulaştı. (12 Temmuz)
AB – Hırvatistan: Hırvatistan’ın 1 Ocak 2023 itibarıyla avro para birimine geçmesi için imzalar atıldı. Böylece Hırvatistan, 27 üyeli Birliğin avro bölgesine kabul edilen 20’nci üyesi oldu. (12 Temmuz)
Savaş – ABD – Rusya – Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, Ukrayna’da ABD’nin ürettiği Haspoon gemisavar füze fırlatma sistemlerinin yüksek hassasiyetli füzelerle imha edildiğini açıkladı. (12 Temmuz)
Yaptırımlar – AB – Rusya: Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun Adaletten Sorumlu Üyesi Didier Reynders, üye ülkelerin şimdiye kadar 13 milyar 800 milyon Euro’luk Rus varlığını dondurduğunu açıkladı. (12 Temmuz)
Darbeler – ABD: Beyaz Saray eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, kendisini, “başka ülkelerde darbe planlamalarına yardımcı olmuş biri” olarak açıkladı. (13 Temmuz)
Enerji – İtalya: İtalya Başbakanı Mario Draghi, ülkesinin, Rus gazına olan bağımlılığının azaldığını, geçen yıl yüzde 40 civarında olan bu oranın, bu yıl yüzde 25 olduğunu söyledi. (13 Temmuz)
Enerji – Avusturya ve Almanya: Her iki ülke bir doğal gaz krizine karşı iş birliği yapma konusunda anlaştı. (13 Temmuz)
Rusya: Devlet Başkanı Putin, Rusların “karşı tarafın safına geçmesini” vatana ihanet olarak kabul eden yasayı imzaladı. (14 Temmuz)
Savaş – Macaristan: Savunma Bakanı Tibor Benko, orduya “savaşa hazır olma” durumunu güçlendirme talimatı verdiğini açıkladı. (14 Temmuz)
Yaptırımlar – Rusya – Japonya: Rusya Dışişleri Bakanlığı, 384 Japon milletvekilini yaptırım listesine alarak ülkeye girişlerini yasakladı. Gerekçede, “Rusya’ya karşı düşmanca bir tavır alan, Ukrayna’daki özel askeri operasyon bağlamında ülkemize karşı temelsiz suçlamalarda bulunan Japonya Parlamentosu Temsilciler Meclisi’nin 384 üyesinin Rusya’ya girişi yasaklanmıştır” denildi. (15 Temmuz)
ABD – Rusya – Çin: ABD Başkanı Biden, İsrail, Filistin ve Suudi Arabistan’ı kapsayan bölge ziyaretinin son durağı olan Suudi Arabistan’da yaptığı açıklamada, “Körfez ülkeleri ile ilişkilerimizi güçlendirmede ilerleme kaydettik. Ortadoğu’da Rusya ve Çin’e dolduracak boşluk bırakmayacağız” dedi. 16 Temmuz
AB – Macaristan: Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Macaristan’a basın özgürlüğü ihlali ve cinsel ayrımcılık gerekçesiyle AB Adalet Divanında dava açtı. (15 Temmuz)
Rusya – Ukrayna: Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev, Kırım’a bir saldırı olması halinde Ukrayna’ya karşılık vereceklerini söyleyerek, “Kırım’a saldırı olursa Ukrayna’yı kıyamet bekliyor’ dedi. (17 Temmuz)
Yaptırımlar – İran – ABD: İran, aralarında eski ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun da olduğu 61 kişiye İranlı muhalif gruba destek verdikleri gerekçesiyle yaptırım uyguladı. (17 Temmuz)
Siyaset – Seçimler
Sri Lanka: Sri Lanka’da devam eden protestoların ardından ülke genelinde bir günlük sokağa çıkma yasağı ilan edildi. (13 Temmuz)
Sri Lanka Başbakanı Ranil Wickremesinghe’nin parlamentoda ülke ekonomisinin çöktüğünü açıklamasının ardından Sri Lanka’da sokaklar karışmıştı. Aylardır ekonomik krizle sarsılan ülkede protestocular yöneticilere istifa çağrısı yapıyordu. Göstericiler, 9 Temmuz’da Başbakanlık konutuna girip binayı ateşe vermişti. Protestocular, Devlet Başkanı Rajapaksa’nın resmi konutu ve ofisinin bulunduğu yerleşke çevresindeki barikatları aşarak konut ve ofise girmişti. Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa’nın başkanlık konutunu basan ve Başbakan Ranil Wickremesinghe’nin de evini ateşe veren protestocular hükümetin istifa kararının kesinleşmesini bekliyordu. Ancak beklenen istifa gelmedi. Sri Lanka Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa, protestolar sırasında sarayının basılmasının ardından askeri uçakla ülkesinden kaçarak Maldivler’e gitti. Ve yeniden protestolar başladı. Sonunda ülke genelinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
Sri Lanka: Singapur’a kaçan Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa’nın e-mail yoluyla istifa mektubunu Sri Lanka Parlamento Başkanına yolladı. (14 Temmuz)
Estonya: Ülkesinin üçte bir bütçesini Ukrayna’ya yardıma ayıran Başbakan Kaja Kallas, ülkede yeni bir koalisyon hükümetinin kurulması için istifa ettiğini açıkladı. (14 Temmuz)
İtalya – İtalya Başbakanı Mario Draghi istifa kararı aldı.Cumhurbaşkanı kabul etmedi. Ukrayna krizi ve ekonomik sıkıntılar hükümet içinde çatlamaya neden oldu.Ukrayna’ya silah yardımına karşı çıkan M5s lideri Giuseppe Conte en son ekonomik kriz nedeniyle hazırlanan paketin azlığına itiraz ederek yapılan oylamayı partisiyle birlikte veto etti. Bundan önce M5s’den Dışişleri Bakanı Luigi di Maio’nun, partisinin Ukrayna siyasetine karşı çıkarak istifa etmişti. Ve Maio, kopmalarla “gelecek için birlikte” isimli bir grup kurmuştu. Şimdi gözler Çarşamba günü bulunacak yeni formülü bekliyor… (14 Temmuz)
Sri Lanka: Meclis Başkanı, ülkede son 70 yılın en kötü ekonomik krizinin yol açtığı halk ayaklanması sebebiyle Singapur’a kaçan Cumhurbaşkanı Gotabaya Rajapaksa’nın istifasını resmen kabul etti. İstifanın ardından protestoların yerini, gece boyunca devam eden kutlamalar aldı. (15 Temmuz)
Sri Lanka: Geçici devlet başkanı olarak atanan Başbakan Ranil Wickremesinghe, olağanüstü hal (OHAL) ilan etti. Sri Lanka genelindeki protestolarda şimdiye kadar aralarında iktidar partisi milletvekili ile 2 polisin de bulunduğu 9 kişi hayatını kaybetti, en az 250 kişi yaralandı. (17 Temmuz)
Küresel ısınma – İklim değişikliği – Doğal felaketler
Sel – Çin: Su Kaynakları Bakanlığı pazar günü Çin’in kuzey, orta ve kuzeybatı kesimlerinde belli bölgelerde sel riskine karşı 4. seviye acil durum müdahalesi başlattı. (10 Temmuz)
Sel – ABD: Virginia eyaletinin Buchanan bölgesinde etkili olan selde kaybolan 17 kişiden hala haber alınamazken, Virginia Valisi Glenn Youngkin “acil durum” ilan etti. (14 Temmuz)
Sıcak hava dalgası: Fransa’nın güneybatısındaki Gironde bölgesinde devam eden iki orman yangınında yaklaşık 10 bin hektar arazi küle döndü. Yaklaşık 13 bin kişi tahliye edildi. 15 bölgede kırmızı, 51 bölgede ise turuncu alarm verildi. Aşırı sıcak hava dalgası, İspanya ve Portekiz’de en az 281 kişinin ölümüne yol açtı, orman yangınları nedeniyle binlerce kişi tahliye edildi. Girit Adası’nda orman yangınının kontrol altına alınamaması nedeniyle Sahturia, Kria Vrisi ve Ayos Yorgis köyleri tahliye edildi. Belçika’da aşırı hava sıcaklıkları nedeniyle turuncu alarm verildi. İtalya’da hafta sonundan gelecek hafta ortasına kadar etkili olacak aşırı sıcaklar sebebiyle Roma, Milano ve Floransa’nın da olduğu 10 kentte turuncu alarm verildi. Avrupa’da şimdiye kadar açıklanan ölü sayısı 1000’i aştı. (İtalya, İngiltere Fransa, Belçika ve Hollanda aşırı sıcaklara bağlı can kayıplarını henüz açıklamadı). İngiltere’de ilk kez kırmızı alarm verildi ve acil durum ilan edildi.Çin’in birçok kesiminde etkili olan sıcak hava dalgası nedeniyle 1 kişi hayatını kaybetti, 20’den fazla kişi de hastaneye kaldırıldı. (13-16 Temmuz)
Küresel ısınma raporu: ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA)’nın aylık küresel iklim raporuna göre, Haziran 2022, küresel sıcaklık kayıtlarının başladığı 1880’den itibaren en sıcak 6’ncı ay oldu. Kutup buzulları 44 yıllık kayıtlarda rekor seviyeye yakın eriyerek küçüldü. Antarktika sularındaki buzullar eriyerek ortalama seviyesinin altına düştü. (15 Temmuz)
Sağlık
DSÖ – Covid-19: Dünya Sağlık Örgütü, salgının iki buçuk yılın ardından hala küresel bir acil sağlık durumu olmaya devam ettiği bildirdi. (12 Temmuz)
DSÖ – Maymun çiçeği virüsü: Dünya Sağlık Örgütü, dünya genelinde maymun çiçeği virüsünün yayılımının sürdüğünü ve vaka sayısının 10 bine yaklaştığını bildirdi. (12 Temmuz)
DSÖ – Marburg humması: Dünya Sağlık Örgütü, Gana’da Marburg humması salgını ilan etti. Yapılan açıklamada virüse yakalanan hastaların sağlık çalışanları da dahil olmak üzere temas kurduğu 90’dan fazla kişinin tespit edildiği ve takibe alındığı aktarıldı.
Gana’da iki kişinin ölümüne yol açan Marburg virüsüne yakalananlar hayaletimsi bir görünüm sergiliyor. Aşısı bulunmayan ve yüzde 88 ölüm oranına sahip olan Marbug virüsünün belirtileri aniden ortaya çıkıyor. Virüse yakalananlarda ilk aşamada yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, aşırı yorgunluk ve kas ağrıları görülüyor. İlerleyen günlerde şiddetli ishal, karın ağrısı, mide krampları, mide bulantısı ve kusma ile mücadele eden hastalar, bu aşamada derin, boş yüz ifadeleri ve aşırı uyuşuk tavırları ile hayaletimsi bir görünüm sergiliyorlar. Vakalar son günlerinde, kusmuklarında bulunan kanın yanı sıra; yüz, burun, diş eti ve vajina bölgelerinde oluşan kanamalar sebebiyle aşırı kan kaybedip şoka giriyorlar. (12 Temmuz)
Kanser – İşlenmiş etler: Fransız sağlık denetleme kuruluşları ve uzmanlar, işlenmiş etlerde kullanılan nitrat ile kolon kanseri arasında bir bağ bulunduğunu doğruladı. Fransız ulusal gıda güvenliği kurumu Anses, “Gıdalarda kullanılan nitrat tüketiminin azaltılmasını tavsiye ediyoruz” açıklamasını yaptı. Birçok gıda ürününde kullanılan nitrat, ürünlerin raf ömrünü uzatmak ve tadını geliştirmek için özellikle şarküteri ürünlerinde kullanılıyor. 2015 yılında Dünya Sağlık Örgütü de benzer bir araştırma yapmış ve sonuçlarını kamuoyu ile paylaşmıştı. Dünya Sağlık Örgütü işlenmiş etlerde kanserojen bulunduğunu tespit etmişti. (13 Temmu
Dang humması – Vietnam: Ülkede Dang humması vakaları ikiye katlandı. Dang humması virüsü, insanlara sivrisinekler aracılığıyla bulaşıyor. Kuluçka döneminden sonra genel olarak hafif ateşe sebebiyet veren hastalık, bazı vakalarda ölümcül olabiliyor. Bilim insanları, yüksek sıcaklık ve uzun süren yağışların sıtma ve dang humması taşıyan sivrisineklerin artmasına sebep olduğu uyarısında bulunuyor. (14 Temmuz)
Maymun Çiçeği – Hindistan:Ülkede ilk kez bir kişiye maymun çiçeği virüsü teşhisi konuldu. (14 Temmuz)
Covid-19 – Japonya: Günlük Covid-19 vaka sayısı yeniden 100 binin üzerine çıktı. (15 Temmuz)
Afrika – Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Afrika’da son yılda maymun çiçeği, ebola ve Lassa ateşi gibi hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıkların yüzde 63 artığını bildirdi. (15 Temmuz)
Covid-19 – Çin – Karantina: Çin’in Guangxi eyaletinde yer alan Beihai kentinde Covid-19 vakalarının artmasıyla birçok noktada karantina ilan edildi. Karantinalar nedeniyle bu bölgelerde yaşayanlara evde kalmaları şart koşuldu. Kısıtlamalar nedeniyle 2 binden fazla turist Beihai’de mahsur kaldı. Guangxi ve Gansu eyaletlerindeki salgınlar, ülke çapında enfeksiyonları yedi haftadan fazla bir süre içinde en yüksek seviyeye çıkarmış ve hafta sonu yaklaşık bin 100 yeni vaka bildirilmişti. (17 Temmuz)
Covid-19 – Almanya: Almanya Adalet Bakanı Marco Buschmann, Covid-19’un yayılmasının önüne geçmek için sonbaharda maske zorunluluğunun geri geleceğini duyurdu. (17 Temmuz)
Şarbon – Hırvatistan: Hırvatistan’ın başkenti Zagreb’in güneydoğusundaki bir doğa parkında ölü bulunan 107 sığırda şarbon tespit edildiği açıklandı. (17 Temmuz)
İnsan ve hayvan hakları
Danimarka: Danimarka’ya bağlı Faroe Adaları’nda, geçen yıl 1400’den fazla yunusun topluca öldürülmesinin yarattığı tepkiler üzerine geleneksel av bu yıl 500 yunusla sınırlandı! Faroe dilinde “Grindadrap” olarak bilinen bu avda yunus ve pilot balinalar kıyıya yönlendirilerek demir çubuklar ve kancalarla başlarına vurularak ya da bıçaklanarak öldürülüyor. Ada halkının büyük bölümü ise yunusların yüzyıllardır kendileri için besin kaynağı olduğunu belirterek 16. yüzyıldan beri devam eden ava destek veriyor. (11 Temmuz)
Sudan: Yaklaşık 10 yıl sonra ilk kez, bir kadına zina suçlaması nedeniyle taşlanarak ölüm (recm) cezası verildi. (13 Temmuz)
Polonya – Polonya’daki bir Nazi toplama kampı yakınlarında yaklaşık 8 bin kişinin küllerinin yer aldığı toplu mezar bulundu. (14 Temmuz)
Fransa – Afganistan: Fransa’da, reşit olmayan kız çocuklarına cinsel saldırı ve 12 yaşındaki erkek çocuğa tecavüzden yargılanan Afgan göçmen, bu tür saldırıların Afganistan’da normal karşılandığını söyledi. (14 Temmuz)
Japonya – Japonya, Kumajuba adası sahillerinde boyunlarında ve uzuvlarında bıçak darbeleri bulunan 30’dan fazla yeşil deniz kaplumbağası bulundu. Japonya Çevre Bakanlığı yeşil kaplumbağaları nesli tükenme teh likesiyle karşı karşıya canlılar olarak sınıflandırılıyor. (17 Temmuz)
Bilim – Teknoloji – Keşif
Uzay: James Webb Uzay Teleskobu’nun ilk tamamen renkli fotoğrafı yayımlandı. Dünyaya milyarlarca ışık yılı uzaklıkta olan galaksileri de içeren fotoğraf, evrenin bugüne kadar çekilmiş en derin, en detaylı fotoğrafı. 10 milyar dolarlık James Webb Uzay Teleskobu (JWST), 25 Aralık 2021’de uzaya fırlatılmış; ünlü Hubble Uzay Teleskobu’nun yerini alacağı söylenmişti. Uzayda çeşitli incelemeler yapması planlanan teleskobun iki önemli hedefi var: Biri 13,5 milyar yıl önce Evren’in bilinen ilk yıldızlarının fotoğrafını çekmek; diğeri de dünyaya çok uzak mesafedeki gezegenlerin yaşanabilir olup olmadığına bakmak. Biden’la ve ardından kamuoyuyla paylaşılan fotoğraf; James Webb’in ilk hedefini gerçekleştirebildiğini gösterdi. (12 Temmuz)
Çin: Pekin Yüksek Mahkemesi, ülkenin yargıçlarına her durumda yapay zeka AI’ya danışmaları ve tavsiyelere karşı çıkmaları halinde yazılı olarak açıklama yapmaları talimatını verdi. Polise ve sosyal kredi sistemine bağlı yapay zeka, insanları otomatik olarak cezalandırma gücüne sahip. (14 Temmuz)
ABD – Rusya: Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos), Uluslararası Uzay İstasyonuna uçuşları entegre etmek için NASA ile bir anlaşma imzaladığını duyurdu. Bu anlaşmaya göre, Rus kozmonotlarının Rus Soyuz uzay aracındaki ABD astronotları karşılığında ABD yapımı bir uzay aracını uçurmasına izin verildi. Roscosmos’tan yapılan açıklamada, “Anlaşma Rusya ve ABD’nin çıkarınadır ve ISS programı kapsamında işbirliğinin geliştirilmesine katkıda bulunacaktır” belirtilirken, anlaşmanın barışçıl amaçlarla uzay keşfini kolaylaştıracağı ifade edildi. (15 Temmuz)
Kültür – Sanat – Tarih – Yeni keşifler
Van Gogh- İskoçya Ulusal Galerisi’nde sergilenen, Van Gogh’un ‘Head of a Peasant Woman’ isimli tablosu X-ray taramasından geçirilirken sanatçının gizlenmiş otoportresi ortaya çıktı.
Galerinin uzmanlarından Lesley Stevenson bu anı şöyle anlattı:
“Tablo, 1960’da Edinburgh’da yaşayan avukat Alexander Maitland tarafından kuruma bağışlanmıştı. Kraliyet İskoç Akademisi’nin yaz sergisi için hazırlık yapılırken bu tablo da incelendi. Bu süreçte, 100 yılı aşkın süredir karton ve yapışkan katmanları altında gizlenmiş halde olan bir başka resim bulduk. Müthiş bir andı. Van Gogh’un bana baktığını görünce çok şaşırdım. X-ray taramasına ilk baktığımızda tabii ki çok heyecanlandık. Bu büyük bir keşif çünkü Van Gogh’un yaşamına ait bildiklerimize yeni bir parça ekliyor.”
Stevenson, Hollanda’daki Van Gogh Müzesi’nde bunun gibi, kullanılmış tuvallerin arkasına resmedilmiş benzeri beş eserin sergilendiğini, hepsinin 1883-1885’te Hollanda’da, Nuenen’de yaşarken yapıldığını aktardı. Ve bu resmin de Van Gogh’un otoportre denemelerinden biri olduğunu düşündüklerini belirtti. Hollandalı sanatçı, tasarruf etmek amacıyla, kullanılmış tuvalleri arkalarını çevirerek sıklıkla yeniden kullanıyordu. (14 Temmuz)
