Haberler : Haftalık kısa dünya turu
Vita gazette – ABD’den NATO’ya ve AB’ye, Rusya’dan, Çin’e ve Pasifiklere… Enerjiden silahlanmaya ve açlığa… Kültür ve sanattan tarihe… Doğal afetlerden yeni keşiflere ve teknolojiye… Tarihe kaydedilen önemli notlar… (25 – 31 Temmuz 2022)
İnsan ve hayvan hakları
Papa – Kanada: Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Francesco, Kanada’da yerli halka yapılan eylemleri “soykırım” olarak nitelendirdi. Papa, “tövbe haccı” olarak tanımladığı Kanada ziyareti sırasında Hristiyanların yerli halka yaptığı işkenceler için özür diledi. (25 Temmuz)
Kanada’da Katolik Kilisesi’ne bağlı okullarda 5 bin civarında çocuğun tıbbi denek olarak kullanıldığı, işkence, taciz ve tecavüz eşliğinde öldürüldükleri ve toplu olarak gömüldükleri ortaya çıkmıştı. 85 yaşındaki eski rahip Andre Poilievre, “Bu okulların uygulamasında ve yönetiminde hükümetle suç ortağıydık” demişti.
Polonya – Polonyalı bir bilim enstitüsü, ülkenin “istilacı yabancı türler” veri tabanına evcil kedileri ekledi. Bu karar, halkın yoğun tepkisine neden oldu. (27 Temmuz)
ABD: George Floyd’un ölümü ile ilgili davada yargılanan eski polis memuru J. Alexander Kueng 3 yıl, eski polis memuru Tou Thao ise 3,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Kueng ve Thao hakkındaki cezaların açıklanması ile Floyd cinayetine karışan 4 polis memuru da hapis cezasına çarptırılmış oldu. (27 Temmuz)
Avustralya: Avustralya’nın Sidney kentinde, bir yüzgeci olmayan “küçük yeşil deniz kaplumbağası” bulundu. Minik kaplumbağa bulunduğunda sadece 127 gram ağırlığındaydı. Yüzgeçlerinden biri eksikti. Midesi plastikle dolu olan bebek kaplumbağa, 6 gün boyunca kakasını “plastik’ olarak yaptı. (30 Temmuz)
Danimarka – Faroe Adaları’nda katliam gibi “Grindadrap Festivali” bu yıl da gerçekleşti. Tepkilere ve kısıtlamalara rağmen 100 şişe burunlu yunus öldürüldü Faroeliler, geçmişi 1500’lü yıllara dayanan “Grindadrap” adlı yunus ve balina avlama geleneği için bu yıl da denize açıldılar. Sea Shepherd Sivil Toplum Örgütü’nden yapılan açıklamaya göre, şişe burunlu yunuslar botlarla, Ekim 2021 yılında, 1428 balina ve yunusun öldürüldüğü Skalabotnur sahiline sürülerek burada bıçak gibi kesici aletlerle öldürüldü. (30 Temmuz)
Küresel ısınma – İklim değişikliği – Doğal felaketler
Küresel ısınma – Macaristan: Ülkede 128 yılın sıcaklık rekoru kırıldı. Termometreler gece rekor seviyeye ulaşarak 25,4 santigrat dereceyi gösterdi. (25 Temmuz)
Sel – Japonya – ABD – BAE: Yıldırım, toprak kayması ve sağanak yağış nedeniyle ülke genelinde yaklaşık 310 bin hanede geçici elektrik kesintisi yaşandı. ABD’nin Kentucky eyaletinde şiddetli yağışın yol açtığı sel felaketinde can kaybı 15’e yükseldi. Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) şiddetli yağışların neden olduğu sel felaketinde 7 kişi hayatını kaybetti. Çin sele karşı 4. seviye acil durum müdahalesini devreye soktu.
İtalya – İsviçre: Alpler’deki buzul erimesi İtalya-İsviçre sınırını kaydırdı (27 Temmuz)
Deprem – Şili – Filipinler: Şili’nin Antofagasta kentinde 6.2 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Filipinler’in Abra kentinde 7 büyüklüğünde bir deprem kaydedildi. (27 Temmuz)
Yangın – Yunanistan: Yunanistan’ın Meriç bölgesindeki yangın 7. Gününde 25 bin dönümlük alan kül oldu. (27 Temmuz)
Sağlık
Covid-19 – Karadağ – Hollanda – ABD: Karadağ’da Covid-19 vakalarının artması nedeniyle maske zorunluluğu yeniden başladı. Sonbaharda başlaması beklenen yeni bir Covid-19 salgınına karşı, 12 yaşın üzerindeki herkese “hatırlatma dozu” yapılacak. Son araştırma, Covid-19 virüs kaynağının Çin hükümetine bağlı bir laboratuvar değil, Vuhan kentindeki hayvan pazarı olduğunu ortaya koydu.
Maymun çiçeği – İspanya – San Francisco – Liberya : ABD: Avrupa’da maymun çiçeğinden ilk ölümİspanya’da, Latin Amerika’da Brezilya’da gerçekleşti. Kaliforniya eyaletinin San Francisco kenti yetkilileri, maymun çiçeğinin şehir genelinde yayılmasının artmasına olağanüstü hal ilan etti. Batı Afrika ülkesi Liberya’da ilk maymun çiçeği virüsü tespit edildi. New York, maymun çiçek hastalığını bir halk sağlığı acil durumu ilan etti.
Sigara – Yeni Zelanda: Gelecek yıldan itibaren 2008’den sonra doğan herkese sigara ve diğer tütün ürünleri kullanmak yasak olacak. (27 Temmuz)
Bilim – Teknoloji – Keşif
Angola – Avustralyalı maden şirketi Lucapa Diamond, Angola’da 170 karat büyüklüğünde eşine az rastlanır bir pembe elmas keşfettiğini açıkladı. (27 Temmuz)
Pasifik Okyanusu: İngiltere Doğa Tarihi Müzesi’nden araştırmacılar, Clarion-Clipperton Bölgesi’nin deniz tabanında 30’dan fazla yeni canlı türü keşfetti. (27 Temmuz)
ABD: ABD’nin Utah’ın eyaletinde yer alan Büyük Tuz Gölü çölünde 12 bin yıldan daha eski olduğuna inanılan 88 insan ayak izi keşfedildi. Cornell Üniversitesi liderliğindeki bir araştırma ekibi, söz konusu ayak izlerinin Son Buz Devri sırasında sığ sularda yürüyen yetişkinlere ve çocuklara ait olduğunu belirledi. (27 Temmuz)
ABD – Ölü canlıların bedenlerinden robotlar üretmeyi öngören ‘nekrobotik’ dalı üzerinde çalışan bilim insanları, ölü bir örümceği, mikro elektronik gibi alanlarda kullanılabilecek bir robota dönüştürdü. (28 Temmuz)
ABD – Florida merkezli turizm şirketi Space Perspective, ‘Spaceship Neptune’ isimli balon kapsül projeleriyle yolcularına stratosferde lüks bir seyahat vaat ediyor. (28 Temmuz)
Avustralya: Queensland Üniversitesi, geliştirdikleri Covid-19 aşı yamasının Delta ve Omicron varyantlarına karşı geleneksel olarak enjekte edilen aşılardan daha etkili olacağı inancında. Aşı yaması cilde uygulanıyor ve aşı binlerce küçük sivri uçtan vücuda enjekte ediliyor. (28 Temmuz)
İngiltere: Gloucestershire bölgesinde bir kazı alanında ‘vahşi görünümlü’ bir balık fosili bulundu. (29 Temmuz)
Sanat – Kültür – Tarih
ABD – Hitler: Nazi lideri Adolf Hitler’in saati, ABD’de bir müzayedede 1,1 milyon dolara satıldı. Açık artırma öncesi Yahudi liderler ilgili müzayede evini kınadı. (30 Temmuz)
Yaşam tarzı
Enerji – İspanya: Başbakan Pedro Sanchez, ülkede artan sıcaklıklara karşı klima kullanımının arttığına işaret ederek, bakanları ve başta kamu çalışanlarını gerekmedikçe kravat kullanmamaya davet etti. (30 Temmuz)
Uluslararası ilişkiler ve stratejiler
AB – Ukrayna: Avrupa Birliği (AB), Ukrayna’ya 1 milyar 590 milyon avro finansman sağlanmasını onayladı. (25 Temmuz)
Enerji – Rusya – AB: Avrupa’ya 67 milyon metreküp doğalgaz sağlamaya başlayan Rus devlet enerji şirketi Gazprom, yeni bakımlar nedeniyle doğalgaz sevkiyatının yarı yarıya düşeceğini duyurdu. (26 Temmuz) Enerji – Almanya:Almanya’nın başkenti Berlin’de gaz ve elektrik fiyatlarının artmasının ardından enerji tasarrufu için kamuya ait birçok bina gece ışıklandırılmayacak. (28 Temmuz) Enerji – AB: Polonya, AB tarafından duyurulan yüzde 15’lik enerji tasarrufu planıyla zorunlu kısıtlamalar getirilmesi durumunda, bu kararı veto edebileceklerini duyurdu. (29 Temmuz)
Çin – NATO: NATO’nun yeni stratejik konseptinin çatışmaları kışkırttığını ileri süren Çin, NATO’nun Hint Pasifik’te kaos yaratmasına izin vermeyeceğini açıkladı. (28 Temmuz)
Çin – ABD: Çin, Tayvan’ın bağımsızlığına ve dış güçlerin müdahalesine şiddetle karşı çıktığını yineledi. “Ateşle oynayan kendini yakar. ABD tarafının bunu açıkça görebileceğini umuyoruz” açıklamasını yaptı. (28 Temmuz)
Kuzey Kore – ABD: Kuzey Kore lideri Kim Jong-Un Kore Savaşı Ateşkesi’nin 69. Yıldönümünde, “Amerika Birleşik Devletleri’yle silahlı çatışmaya hazırız” dedi. (28 Temmuz)
BM – Belarus – Polonya: Birleşmiş Milletler (BM), Polonya ve Belarus’dan, sınırlarından geçmek isteyen mültecileri geri itme politikasına son vermesini istedi. (28 Temmuz)
Belarus – İngiltere: Belarus, “dostça olmayan adımları” gerekçesiyle Londra Büyükelçisini geri çağırdı. (29 Temmuz)
Kolombiya – Venezuela: Kolombiya ile Venezuela anlaştı: İlişkiler normalleşme sürecine girdi.
Kolombiya eski Cumhurbaşkanı Ivan Duque hükümeti, 23 Ocak 2019’da kendisini devlet başkanı ilan eden dönemin Venezuela Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido’yu “meşru devlet başkanı” olarak tanımlamış, devamında iki ülke arasındaki ilişkiler kesilmişti. Venezuela sınırını kapatmış, Kolombiya Büyükelçisi’ne Venezuela’yı terk etmesi için 24 saat verdiklerini açıklamıştı. Venezuela ve Kolombiyalı yetkililerin sınırları yeniden açma görüşmeleri en son 6 Eylül 2021’de gerçekleşmiş, müzakerelerin ilerleme olmakla beraber devamı getirilmemişti. (29 Temmuz)
ABD – 11 Eylül: Eski ABD Başkanı Donald Trump, New Jersey’deki golf kulübünde Suudi Arabistan destekli turnuvada, etkinliği protesto etmeye hazırlanan 11 Eylül saldırısı kurbanlarının ailelerine yönelik soruyu, “Maalesef, hiç kimse 11 Eylül soruşturmasında sonuna kadar gitmedi.” diyerek yanıtladı. (29 Temmuz)
Cezayir – İspanya: Cezayir, Batı Sahra sorununda Fas’tan yana politika değişikliğine giden İspanya ile dondurduğu ticari ilişkilerini yeniden başlattı. (29 Temmuz)
Tahıl – Rusya – Ukrayna: Ukrayna’dan tahıl taşıyacak ilk gemi yüklemesi başladı.(29 Temmuz)
Mısır: Kahire yönetimi tarafından terör oluşumu olarak kabul edilen Müslüman Kardeşler, şiddeti reddettiklerini belirterek siyasi mücadeleyi bıraktıklarını duyurdu. (27 Temmuz)
Yaptırımlar – Rusya – Yeni Zelanda: Rusya, Yeni Zelandalı gazeteci ve ordu mensuplarından 32 kişiye yaptırım kararı aldı. (30 Temmuz)
Enerji – Rusya – Letonya: Enerji şirketi Gazprom, Letonya’ya gaz sevkiyatını kesti. (30 Temmuz)
Azerbaycan-Ermenistan: Ermenistan askerleri Kelbecer ve Laçın illerinde bulunan Azerbaycan askerlerinin konuşlandığı mevzilere ateş açtı. (31 Temmuz)
Siyaset – Seçimler
Bulgaristan: Başbakan Kiril Petkov’un koalisyon hükümetinin istifası sonrası erken genel seçimlerin ertelenmesi için siyasi girişimler sonuç vermedi. Ülke seçime gidiyor. (27 Temmuz)
Irak: Mukteda Es Sadr destekçileri Meclis binasını bastı. (28 Temmuz)
Condividi: