Menu
Le notizie dall’Italia.
Haberler : Haftalık kısa dünya turu
Vita gazette – ABD’den NATO’ya ve AB’ye, Rusya’dan, Çin’e ve Pasifiklere… Enerjiden silahlanmaya ve açlığa… Kültür ve sanattan tarihe… Doğal afetlerden yeni keşiflere ve teknolojiye… Tarihe kaydedilen önemli notlar… (6-12 Eylül, 2022)
Hayvan ve insan hakları
İngiltere: Başkent Londra’da hayvan hakları savunucuları, parlamento binasına boyalı saldırı gerçekleştirdi. İngiltere’nin yeni Başbakanı Liz Truss’ın parlamentoya geçişi sırasında yaşanan olay sonrası eyleciler kendilerini de yere yapıştırdı. Yeni Başbakan Truss’dan istekleri şuydu: “Zamanımızın en büyük sorunu olan iklim değişikliği sebebiyle süt hayvancılığının da etkileniyor. Liz Truss bu konuyla ilgili harekete geçmeli. Bizler sadece insanların dinlemesini istiyoruz” dedi. (7 Eylül)
Küresel ısınma – İklim değişikliği – Doğal felaketler
Yangınlar – ABD: Sıcak hava dalgasıyla boğuşan California’da ‘serinleme merkezleri’ kuruldu. California: nın kuzeyinde 6 Eylül’den bu yana süren orman yangınında 11 bini aşkın kişi tahliye edilirken, 16 bin 500 hektardan fazla alan küle döndü. (5 Eylül)
Sel – Hindistan: Bangalore kentinde cadde ve sokaklar sel nedeniyle göle dönerken, mahsur kalanlar kepçe ve teknelerle kurtarıldı. (6 Eylül)
Yanardağ patlaması: Meksika – Popocatepetl Yanardağı’nda son 8 günde üçüncü patlama gerçekleşti. Aztekçede, “Duman çıkaran dağ” anlamına gelen Popocatepetl 5 bin 452 metre yüksekliğiyle Kuzey Amerika’nın ikinci büyük yanardağı konumunda yer alıyor. Manchester Üniversitesi’ne göre önümüzdeki bir kaç yıl içinde büyük bir patlama gerçekleşmesi beklenen yanardağlar arasında 5. sırada yer alıyor. (7 Eylül)
Aşırı yağmurlar – Pakistan: Ülkede etkili olan muson yağmurları nedeniyle, Dünya Mirası Listesi’ndeki Mohenjo-daro’da bulunan 4 bin 500 yıllık duvarların bir kısmı çöktü. (7 Eylül) Tayland: etkili olan son 20 yılın en şiddetli muson yağmurları nedeniyle nehirler taştı, birçok ev ve iş yeri sular altında kaldı. (8 Eylül)
Tayfun – Güney Kore: Hinnamnor Tayfunu Güney Kore’yi vurdu. Tayfunu nedeniyle 2 kişinin öldüğü, 10 kişinin de kaybolduğu belirtildi. (7 Eylül)
Deprem: Çin-Sichuan eyaletinde meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki depremin ardından en az 65 kişinin öldüğü açıklandı. Bölgedeki artçı sarsıntıların sürdüğü belirtilirken en az 12 kişinin kayıp olduğu bildirildi. Endonezya: 6.1 büyüklüğündeki deprem nedeniyle 1 kişi yaralandı, yaklaşık 200 kişi tahliye edildi. (11 Eylül) – Papua Yeni Gine: Güneybatı Pasifik’teki ülkede 7,6 büyüklüğünde deprem meydana geldi. (11 Eylül)
Sağlık
Hastalıklı oyuncaklar: İsveç’teki Göteborg Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma sonucunda, eski oyuncaklarda bulunan kimyasal madde seviyelerinin, “Çocuklarda büyüme, gelişme ve üreme kapasitelerini bozabilecek toksinler içerdiği” ortaya çıktı. Keşfedilen tehlikeli kimyasalların, oyuncaklarda “Plastikleştirici ve alev geciktirici olarak kullanılan ftalatlar ve kısa zincirli klorlu parafinleri içerdiği” ifade edildi. Ve bunun da yasal sınırın 400 kat üzerinde olduğu kaydedildi. (5 Eylül)
Covid-19: Çin, bir spreyle solunan Covid-19 aşısına onay veren ilk ülke oldu. CanSino şirketi tarafından hazırlanan aşının içeriği, enjektörle yapılan aşıların içeriğine benziyor. (6 Eylül)
Maymun çiçeği virüsü: Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesinde ilk maymun çiçeği vakası, yurt dışından gelen karantinadaki bir yolcuda tespit edildi. (6 Eylül) Mısır’da ilk maymun çiçeği vakası tespit edildi. (8 Eylül Perşembe) Nijerya’da, maymun çiçeği virüsünden hayatını kaybedenlerin sayısının 12’ye yükseldi. (11 Eylül)
Çocuk felci virüsü: New York kentindeki bazı ilçelerin atık sularında çeşitli tarihlerde çocuk felcine neden olan virüse rastlandı. Hastalığın salgına dönüşmesini önlemek için olağanüstü hal ilan edildi. Olağanüstü halin 9 Ekim’e kadar devam edeceği ve bu süre içinde aşı, sağlık araştırmaları ve sosyal yardım gibi uygulamaların yapılacağı belirtildi. (9 Eylül)
Bilim – Teknoloji – Buluş
Polonya: Arkeologlar, 17. yüzyıldan kalma bir mezarlıkta, boynu orakla sabitlenmiş, keskin bir dişe sahip bir kadın cesedi buldular. Uzmanlar, o dönemde Doğa Avrupa’da vampirlere inancın yangın olduğunu belirterek, kadının vampir olduğu düşünülerek hayata geri dönmesi istenmediği için bu şekilde gömüldüğü açıklamasını yaptılar. (6 Eylül)
İngiltere: Oxford Üniversitesi, geliştirdiği sıtma aşısının yüzde 80 koruma sağladığını açıkladı. (8 Eylül)
ABD: Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) 25 Aralık 2021’de uzaya fırlattığı James Webb Uzay Teleskobu, Samanyolu Galaksisi yakınlarındaki en parlak gök cismi olan, en sıcak ve en büyük kütleli yıldızlara sahip Tarantula Bulutsusu’nun görüntüsünü ayrıntılı görüntüledi. (8 Eylül)
Sanat – Kültür – Tarih- Gelenek
İtalya: Uluslararası 79. Venedik Film Festivali sona erdi. Altın Aslan ödülünü Laura Poitras’ın, “All The Beauty And The Bloodshed” isimli belgesel filmi kazandı. “Saint Omer” Jüri Büyük Ödülü’nü aldı; En iyi yönetmen ödülünü, “Bones And All” filmiyle Luca Guadagnino aldı. (10 Eylül)
Hindistan: Maharaştra eyaletinde Hindu tanrısı Ganesha’nın heykelinin suya batırıldığı etkinliklerde 14’ü boğularak olmak üzere 19 kişi hayatını kaybetti. (10 Eylül)
Etiyopya: Doğu Afrika ülkelerinden Etiyopya, yeni yılı 2015’e girdi. Kendine has takvim ve saat sistemi kullanan ülkede “enkutataş” olarak isimlendirilen yılın ilk günü, aynı zamanda yağış mevsiminin sona ermesi ve hasat döneminin başı kabul ediliyor.Miladi takvime göre yaklaşık 7 yıl 8 ay geriden gelen ve Güneş esaslı olan Etiyopya takvimi, dini bir takvim olmasının yanı sıra Etiyopya Devleti tarafından tüm resmi işlerde kullanılıyor. Farklı bir saat sistemi de kullanan Etiyopya’da gün saat 00.00’da değil, 06.00’da başlıyor. Bir gün 12 saatlik iki farklı bölümden oluşurken ilk saat dilimi saat 06.00’da, ikinci dilim ise saat 18.00’de başlıyor. Etiyopya takviminde ilk 12 ay 30 günden oluşurken takvimde 12’nci aydan sonra 5 ila 6 günlük bir 13’üncü ay bulunuyor. Bu takvime göre yeni yıla 11 veya 12 Eylül’de giriliyor. (11 Eylül)
Uluslararası ilişkiler ve stratejiler
Yaptırımlar – Rusya – ABD: Rusya, ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, Hollywood oyuncuları Sean Penn ve Benjamin Edward Meara Stiller’ın aralarında bulunduğu 25 ABD vatandaşı ülkeye giriş yasağı koydu. (5 Eylül)
Rusya – Ukrayna: Herson’un Rusya’ya katılması için yapılacak referandum askıya alındı. (5 Eylül)
Rusya – Çin: Rus enerji şirketi Gazprom, Çinli CNPC şirketiyle doğalgaz sevkiyatı ödemelerinde yuan ve rubleye geçilmesi konusunda anlaşma sağlandığını duyurdu. (6 Eylül)
Hindistan – Rusya – Ukrayna: Başbakanı Narendra Modi, Ukrayna-Rusya savaşı ve Covid-19 salgınının küresel tedarik zincirleri üzerinde büyük bir etki yarattığını söyledi. Modi, çevrim içi olarak katıldığı 7. Doğu Ekonomik Forumu’nda, Hindistan’ın özellikle enerji ve kok kömürü alanlarında Rusya ile iş birliğini artırmaya istekli olduğunu söyledi. (7 Eylül)
AB-Ukrayna: Avrupa Birliği, Ukrayna’ya yapacağı finansal yardım paketinden 5 milyar avroyu da gönderiyor. AB, Ukrayna’ya yardım amacıyla 9 milyar avroluk makro finansal yardım paketini 18 Mayıs’ta açıklamış, paket 23-24 Haziran’daki AB Liderler Zirvesi’nde onaylanmıştı. Ağustos başında paketten 1 milyar avro ödenmişti. Kalan 3 milyar avronun da en kısa sürede gönderileceği bildirildi. (7 Eylül)
ABD – Çin: Biden yönetimi federal fondan yararlanan ABD’li teknoloji şirketlerinin Çin’de “ileri teknoloji” tesis kurmalarının 10 yıllığına yasaklanacağını duyurdu. (7 Eylül)
Silahlanma: Amerika, Ukrayna ve 18 komşusuna 2 milyar dolarlık askeri yardım yapmayı planladığını açıkladı. Ve müttefik ülkelerin Ukrayna’ya desteğini uzun vadede sürdürmesi gerektiğini yineledi. Norveç, Ukrayna’ya 160 “Hellfire” füzesi, fırlatıcı ve güdüm sistemi gönderme kararı aldı. (8 Eylül)
ABD-Estonya: ABD’nin, Baltık ülkelerindeki askeri varlığını artıracağını duyurdu. Estonya Savunma Bakanı Hanno Pevkur, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile Almanya’daki Ramstein Hava Üssü’nde yaptığı görüşmenin ardından ABD’nin, Estonya ve diğer Baltık ülkelerindeki askeri varlığını artıracağını söyledi. Hanno Pevkur, bu kararın Haziran ayında Madrid’de gerçekleşen NATO Liderler Zirvesi bildirisinde alındığını belirtti. Hanno Pevkur, Ukrayna’ya askeri destek sağlamaya devam edeceklerini bildirerek, “Estonya, Ukrayna’yı hem silahlarla desteklemeye devam edecek hem de askeri personelin eğitimini gerçekleştirecek” diye konuştu. (9Eylül)
Arnavutluk-İran: Arnavutluk’un İran ile ilişkilerini kesti. İran, Tiran’daki büyükelçilik binasını boşalttı. Arnavutluk, temmuz ayında, büyük bir siber saldırıya maruz kaldığını açıklamıştı.Ulusal Bilgi Toplumu Ajansı, saldırı nedeniyle çevrim içi kamu hizmetlerine ve bazı hükümet web sitelerine erişimi geçici olarak kapatmış, daha sonra açmıştı.Arnavutluk 7 Eylül’de, dijital altyapılarına gerçekleştirilen siber saldırı eylemine cevap olarak İran ile diplomatik ilişkilerin kesilmesine karar verildiğini bildirmişti. Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Bakanlar Kurulunun, İran ile diplomatik ilişkilerin derhal kesilmesi kararının İran Büyükelçiliğine resmi bir nota ile iletildiğini, güvenlik personeli de dahil olmak üzere tüm diplomatik ve teknik-idari personelin 24 saat içinde Arnavutluk Cumhuriyeti topraklarından ayrılmasının talep edildiğini açıklamıştı. (8 Eylül)
Yaptırımlar-AB-Rusya: AB, Rus vatandaşlarına vize kolaylığı sağlayan anlaşmayı tümüyle askıya aldığını duyurdu. (9 Eylül) Polonya’nın Baltık ülkeleri ile müştereken alınan karar uyarınca 19 Eylül tarihinden itibaren Rus vatandaşları için vize işlemlerini durduracağı açıklandı. (9 Eylül)
NATO: Örgüt Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlediği ortak basın toplantısında müttefik ülkeleri “Rusya ile uzun bir çatışmaya hazırlanmaya” çağırdı. NATO’nun Doğu sınırlarına “yeni kuvvetler yerleştirildiğini” belirten Stoltenberg, doğu kısmındaki NATO varlığını önemli ölçüde güçlendirdiklerini kaydetti. (9 Eylül)
Enerji – İsviçre: Olası tasarruf tedbirlerinin uygulamaya girmesi halinde, tedbirlere uymayanlar hapis cezasına çarptırılacak. Olası tedbirler, doğal gaz ile ısıtılan evlerde odaların ısı seviyesinin 19 derece, sıcak su seviyesinin ise 60 dereceyle sınırlandırılması, elektrikli sobaların kullanımının yasaklanması, evlerdeki sauna ve yüzme havuzlarının soğuk tutulması olarak sıralanıyor. Tasarruf tedbirlerine uymayanlara 3 yıla kadar hapis cezası veya para cezası verilmesi öngörülüyor. (6 Eylül) Fransa– Hükümet, enerji tasarrufu için tren seferlerini azaltmaya hazırlanıyor. Hükümet yetkilileri Fransız resmi demir yolu şirketi SNCF’den büyük elektrik sıkıntısı durumunda kışın tren sayısını azaltma senaryolarını etraflıca ele almaları talimatı gönderdi. (6 Eylül) Finlandiya, elektrik dengesini korumak, elektrik kesintilerini önlemek için iki yedek enerji santralini faaliyete geçirdiğini bildirdi. (8 Eylül) Macaristan. Hükümet, enerji krizini hafifletmek için kamu kurumlarında doğal gaz kullanımını yüzde 25 azaltma kararı aldı. (8 Eylül) Almanya- Bavyera eyaletinde yemeklik yağlar biyodizele dönüştürülüyor. Ülkede bu amaçla kurulan şirketlerin sayısı her geçen gün artıyor. (10 Eylül) Romanya’da bir alüminyum fabrikası artan enerji fiyatları nedeniyle üretime 8 ay ara verdi. (9 Eylül 2022) Fransa -Ülkenin cam dev şirketi Duralex gaz ve enerji fiyatlarının artması nedeniyle imalatı durdurdu. (9 Eylül)
AB : Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Rusya’ya uygulanan yaptırımların neden olduğu enflasyon ve enerji kıtlığının Avrupa’ya diz çöktürebileceğine dikkat çekti ve “Savaştan 6 ay sonra sonra, Rusya’ya yönelik 11 bin ayrı yaptırım uygulanıyor, ancak savaş devam ediyor ve Rusları zayıflatma planları başarılı olmadığı için savaşın uzun vadede sürmesi bekleniyor. Öte yandan, Rusların enerji ihracatından elde ettiği gelir yüzde 40 artarken, Avrupa’da enerji fiyatları dört katına çıktı” açıklamasını yaptı. Polonya, AB’nin elektrik kullanımında zorunlu kesinti önerisine, “Enerji konusundaki kararlar, ülkelerin bağımsız yetki alanına girer” gerekçesiyle kesinlikle karşı olduklarını açıkladı. (9 Eylül) Çek Cumhuriyeti, Macaristan’ın yaptırımlar ve Rusya ile ilişkiler konusunda AB içinde sergilediği tutumun kendisini AB’den ayrılmaya kadar götüreceğini savundu. (10 Eylül) Macaristan’dan AB’ye suçlama: Yabancı çıkar gruplarına hizmet ediyor. Macaristan Parlamentosu Başkanı Laszlo Kever, Rusya-Ukrayna savaşında “Avrupa Birliği’nin kendi ekonomik çıkarlarına aykırı hareket etmesi” nedeniyle savaş sonucunda “kaybeden taraf olarak anılabileceğini” söyledi. (12 Eylül) Polonya, Almanya’nın, Rusya-Ukrayna savaşı konusundaki tutumunu eleştirerek, Berlin’i Moskova’ya boyun eğmekle suçladı. (12 Eylül)
Gıda – Fransa: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarım ve gıda egemenliğinin korunmasına dikkat çekerek halkından Fransız ürünlerini tüketme ve satın alma çağrısında bulundu. (10 Eylül)
Putin-İngiltere: Kremlin Sözcüsü Dimitry Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Kraliçe 2. Elizabeth’in cenaze törenine katılmayacağını açıkladı. (10 Eylül)
Ülkeler
İngiltere: Dışişleri Bakanı Liz Truss ile eski Maliye Bakanı Rishi Sunak arasındaki Muhafazakar Parti liderliği yarışı sonuçlandı. İngiltere’de yeni başbakan olarak Dışişleri Bakanı Liz Truss seçildi. (5 Eylül) Ülkenin yeni Başbakanı Liz Truss, Kraliçe’den hükümeti kurma görevini aldı. (6 Eylül)
İngiltere: Kraliçe 2. Elizabeth, İskoçya’daki Balmoral Kalesi’nde yaşamını yitirdi. Buckingham Sarayı’ndan yapılan açıklamada, “Kraliçe bu öğleden sonra Balmoral’da huzur içinde öldü” denildi. “Londra Köprüsü yıkıldı” parolasıyla ülkenin yönetim kadrosuna duyurulan haberle, kraliçenin ölümü sonrası uygulamaya konulacak “Londra Köprüsü Operasyonu” başladı. (8 Eylül) Windsor Hanedanı için yeni bir dönem başladı. Cornwall Dükü Charles kral, eşi Cornwall Düşesi Camilla Parker Bowles, kraliçe oldu. Ve Cornwall unvanı, oğlu Prens William ve onun eşi Kate Middleton’a geçti. Middleton çiftine, Charles ile Prenses Diana’nın sahip olduğu bir unvan olan Galler Prensi ve Prensesi unvanları da verildi. III. Charles’ın krallığı resmen ilan edildi. (10 Eylül) İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in cenazesi, başkent Edinburgh’taki Holyroodhouse Sarayı’na getirildi. Gece boyunca sarayın taht odasında tutulacak tabutun üzerine konan çelenkte, Balmoral’dan yıldız çiçeği, ıItırşahi, alev çiçeği, heather çiçeği ve çam ağacı dalları yer aldı. Kraliçe’nin cenazesi 13 Eylül’de Londra’ya getirilecek ve 19 Eylül’de Westminster Abbey Kilisesinde cenaze töreni düzenlenecek. (11 Eylül)
ABD: Massachusetts eyaletinde dün yapılan ön seçimleri Eski Başkan Donald Trump’ın adayı kazandı. (8 Eylül)
Lübnan – İsrail: Lübnan işgal altında tuttuğu Şebaa Çiftlikleri, Kfarchuuba tepeleri ve Ghajar kasabasının kuzeyinden çekilmesi gerektiği konusunda uyarıda bulundu. (8 Eylül)
Danimarka: Danimarka Kraliçesi 2. Margrethe, İngiltere kraliçesi 2.Elizabeth’in ölümünün ardından Avrupa’da en uzun süredir tahtta kalan kişi oldu. Babası 4.Frederik’in ölümünün ardından 1972’de Danimarka tahtına oturan 2. Margrethe, 50 yıldır bu görevi sürdürüyor. Kraliçe 2.Elizabeth, 70 yıl tahtta kalarak en uzun süre bu unvanı elinde bulundurmuştu. (9 Eylül)
İsveç: Genel seçimler yapıldı. İlk sonuçlara göre sol blok önde görünüyor. (11 Eylül)
