Tatlı, muhteşem, açgözlü ve afrodizyak. Kahvenin yoğun tadı, mascarpone’un inceliği ve bisküvi kokusu dünyanın en ünlü tatlılarından biri olan Tiramisu’da bir araya geliyor. Heyecan verici ve afrodizyak özellikler atfettikleri için saraylıların favori tatlısı. Şöhretinin sınırı olmayan bu tatlı hakkındaki efsaneleri derledik…

İtalyanlar ve mutfakları… Bu iki kelime hayat enerjimizi en yüksek noktaya taşır. Çünkü neşeli İtalyanlar için yemek pişirmek bir sanat, yemek masaları mükemmel bir senfoni orkestrası gibi olmalıdır. Böyle olunca İtalyan mutfağının her aşaması herkesi huzurlu ve keyifli bir adaya taşır. Yemek hayatın merkezinde olunca İtalya’nın tüm bölgelerini saran lehçe farklılıkları gibi yemek tariflerinde de, “senin, benim” kavgası sürekli yaşanır.

Bu kavgalardan biri de İtalyan tatlılarından efsane Tiramisu üzerinde yaşanıyor. Kelime anlamı olarak, “beni heyecanlandır, beni canlandır, beni neşelendir, beni yukarı çek” anlamına gelen, yiyende iyi hisler uyandırma misyonu yüklenen, damakta sert bir kahve tadı bırakan bu tatlıyı ilk olarak kim yapmıştır? Nerede, nasıl ve hangi malzemelerle hazırlamıştır?

Esasında bu sorulara net bir cevap vermek mümkün değildir. Tiramisu’nun lezzeti ve şöhreti dünyayı dolaşınca hakkındaki efsaneler de çoğalmıştır. Bunlardan birine göre ünlü tatlının tarihi 17. yüzyıla, Siena şehrine kadar uzanıyor.  Ünlü Toscana Dükü Cosimo III de Medici keyfine, midesine ve cinselliğe oldukça düşkün yöneticidir. Siena’yı ziyareti sırasında yerel pastacılar onun şerefine afrodizyak etkili bir pasta yaparlar. Adını da “La Zuppa del Duca” yani “Dük’ün Çorbası” koyarlar. Tatlıyı yedikten sonra hem enerjisi hem keyfi yerine gelen Dük bu çorbayı çok sever. Tarifini Floransa’ya götürdüğü tatlının tüm İtalya’da yayılmasını sağlar. Zamanla tatlının etkisi gibi ismi de erotikleşir. Beni neşelendir anlamındaTiramisu olarak anılmaya başlar.  

Geleneklerine sıkı sıkıya bağla bazı İtalyanlara göre hem tadıyla hem ismiyle davetkar bu tatlı, pek çok yeniliğin kraliçesi Catherine de’ Medici döneminde icat edilmiştir. Catherine mutfakta devrimler yaptığı sırada Tiramisu tatlısını da yaratmıştır.

Bir başka hikayeye göre ise Tiramisu İtalya’nın 19. yüzyılda genelevleri ile meşhur ili olan Treviso’dan çıkmıştır. İçeriğindeki ürünlerin, yani espresso, mascarpone, yumurta, şeker, savoiardi ve kakaonun birleşiminin bir afrodizyak tatlısına dönüştüğü fark edilmiş ve ilk olarak genelevlerde servis edilmeye başlanmış. Bu görüşü savunanlar kanıt olarak “Tirime su-Beni yukarı çek” anlamında kullanılan lehçeyi gösteriyorlar. 

Bir iddiaya göre Tiramisu kesinlikle Kuzey İtalya’da, Friuli Venezia Giulia’da veya Veneto bölgesinde doğdu. Kökeni muhtemelen Veneto bölgesine, daha doğrusu Treviso şehrine atfedilir. Bu iddiayı öne sürenlere göre Loli adlı ünlü pasta şefi Roberto Linguanotto, “Alle Baccherie” isimli restoranında, bu tatlıyı “sbatudin”den esinlenerek yaratmıştır. Treviso şehrinde bir başka bir restoran da Tiramisu’nun babalık iddiasındadır. Söz konusu restoran Al Camin’dir. İşletme sahibi Speranza Bon, İmparatorluk Kupası’nı 1950’lerde bir kraliçenin şehri ziyareti vesilesiyle hazırlamıştır.

Tiramisu’nun Friuli Venezia Giulia bölgesine atfedenler ise bunun gerekçesi olarak Pieris şehrindeki “Il Vetturino” isimli restoranda  çikolatalı mus, Marsala’ya batırılmış pandispanya, zabaglione ve krem ​​şanti ile yapılan Vetturino coppa adlı tatlıyı gerekçe gösterirler. Daha sonra malzemeler değiştirildi ve “Coppa Vetturino Tirime su” diyalektik adından “Tirime su-Beni yukarı çek” ve sonra tekrar “Tiramisù” oldu.

İtalyan yemek yazarlarından Anna Maria Volpi’ye göre Tiramisu eski İtalyan yemek kitaplarında bulunmuyor. Buna dayanarak Tiramisunun köklü bir tatlı olmadığını lakin benzer bir tatlının yeni bir versiyonu olduğu için yaratıcı olduğunu söylüyor. Bahsettiği tatlı “Zuppa Inglese” yani İngiliz Çorbası. Bu da tiramisu gibi katmanlı bir pasta. Reçel ve likörden hazırlanan bu tatlı Toscana Dükü Cosimo III de Medici’nin tarifini Floransa’ya götürdüğü Zuppa del Duca’yı andırıyor.

Kısacası, Tiramisu kökenlerine göre ayrılan, ancak sadeliği, inceliği ve lezzeti ile İtalyanları birleştiren bir tatlıdır. İçindeki malzemeler de İtalya’yı anlatmaktadır. Sicilya’dan Marsala, Piemonte bölgesinden Savoiardi, Lombardiya’dan Mascarpone, Ligurya’dan kakao, Venedik’ten gelen kahve ile İtalyanın tipik tatlısı şekillenmektedir.

                                                                                                                                  Assunta