Noel ikilemi: Arife günü mü Noel günü mü yemeli?
Noel’in kokusu her yerde: Şehirlerimiz Noel’e hazır; Sokaklarımız hazır; Evlerimiz hazır; Noel ağacımız hazır; Çocuklar için hediyelerimiz hazır; Ruhumuz hazır; Yeni bir yılı yeni umutlarla bekliyoruz… Masaya oturup Noel’i kutlamanın zamanı geldi. Ama bir sorun var! Kutlamamızı Noel arifesinde akşam yemeğinde mi yoksa Noel öğle yemeğinde mi yapacağız?
Noel’de ailemizle ve sevdiklerimizle büyük bir masanın etrafında toplanıp, yavaş yavaş, sohbetle, neşeyle, kahkahalar arasında yemek yemek gelenekseldir. Bu seremoninin zamanı Noel arifesi akşamı da olabilir. Ya da Noel gününün akşamına kadar da yapılabilir. Noel geleneğinin İtalya’da kuralları vardır. Noel arifesinde et yenilmez, menü balık ya da yağsız hafif sebzelerden oluşur. Ancak öğle yemeği Noel menümüz zengindir. Birçok aile, benim ailem de dahil, her ikisini de kutlar. Ama, Noel döneminde, “akşam yemeği mi öğle yemeği mi? Arife günü mü? Noel günü mü? Balık mı? Et mi?” soruları beyinleri meşgul etmeye devam eder…
Noel Arifesi yani 24 Aralık, Hıristiyanlık ve Batı toplumunda kültürel açıdan en önemli kutlamalardan biridir: Aile ve arkadaşlarla birlikte olmak; Noel şarkıları söylemek; Noel ışıklarını, ağaçları ve diğer süslemeleri aydınlatmak; hediyeleri paketlemek; paketleri açmak; Noel günü için genel hazırlık yapmak. Hepsi bu gün içindir. Hz. İsa’nın doğumunun arifesinde ve doğumunun anısına, Noel arifesinde gece yarısı ayini yapılır. Noel Arifesi, “Silent Night, Holy Night” şarkısı ile birlikte anılır. Ayrıca Noel Arifesi akşamı Noel Baba, Bebek İsa ve Aziz Nikolaos gibi efsanevi Noel figürleri, Noel arifesinde gece yarısı da olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki çocuklara hediyeler vermek için yıllık yolculuklarına çıkarlar. Hayal kurmasını bilene mükemmel bir masal dünyası…
24 Aralık: Noel Arifesi yemeği
Noel Arifesi yemeği, Noel öğle yemeğinden daha önemlidir. Çünkü Kutsal Ayin gece yarısı kutlanır. Ve gece boyunca hediyeler verilir. Peki bugün için ne yemeliyiz? O gün yağsız yani etsiz bir akşam yemeği hazırlamak geleneksel olduğundan menümüz balık temelli hazırlanır. Bu gelenek bütün yarımadada değişmez. Yine balıklardan da yılan balığı veya kapiton yemek gelenekseldir. Ancak diğer kabuklu hayvanlar da tercih edilebilir. Kuzey İtalya’da havyar, istiridye veya somon füme gibi çeşitler de tüketilmektedir. Mezeler de genellikle balığa dayalıdır. Noel Arifesi yemeği, Gece Yarısı ayininden önce yenir. Bu nedenle soğuk bölgelerde ayinden sonra evde kurabiye ya da bir dilim panettone ile sıcak çikolata tüketmek adettendir.
Hediyeye gelince geleneksel olarak, gece yarısı ayininden döndükten sonra veya akşam yemeğinden sonra hediyeler açılır; Bu seremoniyi herkesle birlikte kutlamak şahanedir. Ancak çocuklar için gece yarısını beklemek zordur. Bu yüzden öğle yemeğinde kutlamayı seçmek daha mantıklı hale gelir.
25 Aralık: Noel yemeği
Noel yemeği en önemli öğünlerden biridir. En büyük masa o gün için ayrılır. Kimin evinde en büyük masa varsa, partinin ev sahibi odur. En güzel kıyafetlerini giyinmiş misafirler hediye paketleriyle, çiçekleriyle, yiyecek ve içecek ikramlarıyla parti evine gider. Ev süslenmiştir. Büyük ve geniş masa hazırlanmıştır. Noel müzikleri çalmaktadır. Saatlerce süren Noel öğle yemeği için menü, gelenek gereği çok zengin olmalıdır: İlk yemek olarak uzun bir meze, cappelletti, agnolotti veya mantı listesi ve ardından kızartmalar gelir. Devamında kuru meyve ve Noel tatlıları ikram edilir.
Noel öğle yemeğinden önce genellikle zeytin, peynir ve soğuk etler bulunan klasik bir meze servisi yapılır. Makarna ilk yemek olarak masaya gelir. Lazanya gibi pişmiş makarna, İtalya’nın orta ve güney bölgelerinde daha yaygındır. Kuzeyde, yeşil lazanya alla bolonez, cannelloni, ravioli veya trotellini gibi farklı dolgular, beşamel ve et soslu çok çeşitli doldurulmuş makarnalarla birlikte hakimdir. Günümüz genç ailelerinin bu klasik seçeneklere kendi alternatifleri olsa da, İtalyanların çoğu geleneksel Noel öğle yemeğini tercih ediyor. İkinci yemek olarak rosto dana eti, kızarmış dana eti veya patatesli rosto tavuk servis edilir.
Tatlılar hem Noel Arifesi akşam yemeğinin hem de Noel öğle yemeğinin vazgeçilmezidir. Veneto’da insanlar Noel’i Panettone’nin (Lombardiya) rakibi olan Geleneksel Verona Pandoro’su ile kutluyorlar. Tatlının kökenleri, Venedik aristokrasisine, 18. yüzyıla kadar uzanıyor. Pandoro yapma formülü Verona’da (Venedik / Veneto bölgesinde) doğdu. Panettone ile birlikte bu tatlı, İtalya’da Noel’in tatlı sembolü haline geldi, ancak her bölgede geleneksel Noel tatlıları hazırlamak bir gelenek olmaya devam ediyor.
Yemek bahane, dostluk, paylaşım ve anlar biriktirmek şahane… Noel yemeği ne zaman yenirse yensin en güzel anı nedir? Elbette kahkahalar arasında açılan hediyelerdir… Buon Natale…
Biz, Roma’da yani Lazio bölgesindeyiz. O halde, buyrun! Lazio bölgesi klasik bir Noel yemeği menüsü…
Geleneğe göre, Noel Arifesi için “sade” bir akşam yemeği hazırlanırken, Noel öğle yemeği için daha tutarlı yemeklerle dolup taşmaya izin verilir. Bu nedenle 24 Aralık akşamından itibaren sofraların en klasiği olan balık ve sebze yemekleri ile başlıyoruz. Ve Noel öğle yemeği ile devam ediyoruz.
Noel öğle yemeği menüsü
İlk: cannelloni, lazanya veya timbale
İkinci: patatesli veya biberli fırında hindi
Garnitürler: patates ve salata
Tatlılar: panettone, pandoro, zencefilli kurabiye veya nuga.
Condividi: